Ông chủ Amazon: "Trí thông minh là món quà, còn lòng tốt là lựa chọn"

Vừa qua có rất nhiều bài báo miêu tả môi trường làm việc khắc nghiệt, kinh khủng tại công ty bán lẻ trực tuyến Amazon. Thậm chí còn có người phải thốt lên rằng “thà vô gia cư còn hơn phải làm việc cho Amazon”.

Trong bài viết, Amazon hiện lên như một môi trường làm việc "kinh hoàng, đau đớn", nơi người ta khích lệ đồng nghiệp dẫm đạp lẫn nhau, nơi xin phép nghỉ bệnh thôi cũng đáng bị kỷ luật. Nghe mà rùng mình! Nhưng có một giai thoại lạ lùng được kể lại bởi chính nhà sáng lập Jeff Bezos trước một nhóm sinh viên trường Princeton trong kỳ tốt nghiệp, dường như lại trái ngược hẳn với hình ảnh đáng sợ ấy.

Jeff Bezos kể lại rằng, ngày xưa ông rất muốn bà ngoại mình bỏ thuốc. Lên mười, ông ngồi tính xem mỗi lần hút thuốc, bà ông đã đánh mất bao nhiêu thời gian trong cuộc đời này. Một lần nọ, khi ngồi trong xe với ông bà, Jeff nói một câu nghe "sốc óc": "Cứ hai phút hút thuốc, bà lại giảm thọ mất chín năm."

Lúc đó Jeff thầm mong mình được khen ngợi vì phép toán ấy, kiểu như: "Cháu thông minh quá Jeff ạ. Hẳn cháu đã phải tính toán rất vất vả, nào tìm ra số phút mỗi năm rồi làm phép nhân, chia." Nhưng không, bà của Bezos òa khóc, còn người ông dừng khựng xe bên lề đường cao tốc và nói một câu đeo đẳng Jeff suốt 46 năm sau: "Jeff cháu, một ngày nào đó cháu sẽ hiểu sống tốt còn khó hơn sống khôn".

Sau câu chuyện này của Jeff, tờ báo Times đã rút ra một kết luận: "Nhiều năm sau, Jeff đã gây dựng lên một công ty công nghệ bán lẻ khổng lồ nhờ những tính cách tương tự năm nào, đó là thích sửa hành vi cho người khác, thẳng tính, cùng niềm tin to lớn vào sức mạnh của số liệu."

Và rồi trong buổi phát biểu tại trường Princeton, Jeff đã chia sẻ với các sinh viên rằng, đừng để trí tuệ "quyến rũ", đó chẳng khác gì tờ vé xổ số, ai cũng cậy vào nó được. "Trí thông minh là món quà, còn lòng tốt là lựa chọn".

Có thể, Jeff đã mang niềm đam mê tính toán vào kinh doanh, và văn hóa kỷ luật của Amazon không hề có đến hai chữ "đồng cảm", nhưng trong câu chuyện này, ít nhất Jeff đã nói lên được tác hại của việc quá ư coi trọng các phép toán, con số trong quan hệ giữa người với người. Jeff còn nhấn mạnh, việc con người chọn cách sống tốt với nhau còn quan trọng hơn so với việc đem trí tuệ ra làm thứ vũ khí cùn.

Nguồn: Ông chủ Amazon: "Trí thông minh là món quà, còn lòng tốt là lựa chọn" - Lamchame.com

Công ty khởi nghiệp khác gì doanh nghiệp nhỏ?

Chọn khởi nghiệp hay doanh nghiệp nhỏ? 

Ngày nay, hai từ Khởi nghiệp (Startup) luôn mang đến cảm giác kiêu hãnh và tự hào. Bên cạnh những câu chuyện truyền cảm hứng đều có cùng khuôn mẫu như một sinh viên dũng cảm rời bỏ giảng đường đại học, “ẩn cư" trong một nhà kho hay gara xe nào đấy trong vài năm. Rồi một ngày nọ, anh ta phát minh ra những công nghệ cách tân thay đổi cả thế giới.

Cũng cần phải cảm kích những show truyền hình như “SharkTank” và “Silicon Valley”, cũng như những cuốn phim như “The Social Network” (Mạng xã hội) và “Jobs" (cuộc đời của Steve Jobs), càng ngày có nhiều người rời bỏ công việc 9-5 (đây là cách nói vui của dân công nghệ, ám chỉ những công việc văn phòng nhàm chán từ 9 giờ sáng đến 5 giờ chiều), và mua vé một chiều bay đến vùng đất mơ ước: “Vương quốc Khởi Nghiệp” để viết nên những câu chuyện đi vào lịch sử nhân loại.

Blog Khởi nghiệp xin trích lược bài phân tích chỉ rõ những điểm khác biệt của một công ty khởi nghiệp và một công ty tư nhân do cô Mandela Schumacher-Hodge, một gương mặt trong danh sách Forbes 30 Under 30, diễn giả TEDx và là doanh nhân đăng tải trên trang cá nhân tại Medium.com.

Khởi nghiệp có thể bị lầm lẫn

Sau khi gặp gỡ và tư vấn cho hàng trăm doanh nhân khởi nghiệp trong hơn hai năm qua, tôi thấy rõ một điều rằng số đông không hiểu được (hay không chịu tìm hiểu) sự khác biệt giữa hai con đường: khởi nghiệp (startup) và phát triển doanh nghiệp nhỏ. Thực tế, sự khác biệt giữa hai con đường này quá quan trọng.

Tại sao quan trọng ư? Vì nó phụ thuộc vào tham vọng tăng trưởng, tốc độ tăng trưởng, vai trò của doanh nghiệp trong tương lai, bạn sẽ phải phát triển một chiến lược cụ thể. Và chiến lược đấy không phải là một chiến lược thông thường có thể tìm thấy trong sách vở hay internet.

Với bài viết này, tôi muốn giúp những ai đang muốn dấn thân vào con đường khởi nghiệp làm rõ một số vấn đề mấu chốt. Hi vọng là sau khi đọc bài này, bạn có thể thấy được sự khác biệt giữa hai con đường: khởi nghiệp (startup) và phát triển doanh nghiệp nhỏ (small business). Chúc các bạn có thể lựa chọn được con đường phù hợp cho mình.

Ảo tưởng về khởi nghiệp có thể dẫn đến thất bại nặng nề - Ảnh minh họa: Internet

Đầu tiên, tôi sẽ phải cần làm rõ: trong một số lĩnh vực, thuật ngữ “startup" không dùng để thông báo loại hình của doanh nghiệp, mà chủ yếu dùng để miêu tả trạng thái phát triển của doanh nghiệp (Ví dụ: tất cả các tập đoàn lớn hiện nay đều đã từng là startup). Tuy nhiên, trong bài viết này, tôi tập trung vào một quan điểm duy nhất: Thuật ngữ” Khởi nghiệp (Startup) dùng để miêu tả một loại hình doanh nghiệp, vì nó khác hoàn toàn với những doanh nghiệp nhỏ (Small Business).

Lý do tôi cần phải nhấn mạnh sự khác biệt trên vì theo kinh nghiệm của tôi, dường như sẽ có sự khác biệt về mặt định hướng trong bản thân người doanh nhân khởi nghiệp. Ví dụ, người sáng lập một công ty khởi nghiệp (Startup), sẽ muốn ra mắt sản phẩm càng nhanh càng tốt, càng lớn càng tốt. Trong khi đó, người sáng lập một doanh nghiệp nhỏ (Small Business) sẽ có xu hướng phát triển doanh nghiệp với một quy mô tăng trưởng giới hạn (trong tầm tay kiểm soát của người sáng lập).

Những người trẻ có trình độ, năng động luôn tìm tòi nghiên cứu những công nghệ mới là đối tượng khởi nghiệp chính - Ảnh: Hải Nguyễn

Thật đáng tiếc, điều duy nhất mà tôi thấy được rằng Khởi nghiệp (Startup) không phải dành cho tất cả mọi người

Mandela Schumacher-Hodge

10 khác biệt lớn giữa "Khởi nghiệp" và "Doanh nghiệp nhỏ"

1. Tính đột phá (Innovation): Bạn tạo ra một điều hoàn toán mới lạ?

* DN nhỏ: sẽ có vô số ví dụ về những doanh nhân đã và đang làm cùng mô hình kinh doanh giống bạn. Ví dụ: nhà hàng, văn phòng Luật sư, tiệm hớt tóc. Bạn thậm chí có thể nhắc tới kinh nghiệm của họ làm nền tảng cho ý tưởng kinh doanh của bạn.

* Khởi nghiệp (startup): Tính đột phá là điều bắt buộc. Là một startup, bạn có thể tạo ra một điều gì đấy chưa hề có trên thị trường hoặc tạo ra một giá trị tốt hơn so với những thứ đang có sẵn. Ví dụ, bạn có thể tạo ra một phân khúc mới trong sản xuất (như thiết bị thông minh đo lường sức khoẻ cá nhân), một mô hình kinh doanh hoàn toàn mới (như AirBnb), hoặc một loại công nghệ độc đáo, chưa hề thấy (như công nghệ in 3D).

2. Tính tăng trưởng: Công ty của bạn có thể tăng trưởng đến mức nào?

* DN nhỏ: Doanh nghiệp vừa và nhỏ (SMB) sẽ được vận hành trong một phạm vi nhất định được giới hạn bởi người sáng lập. Nói cách khác, bản thân người chủ doanh nghiệp sẽ chủ động giới hạn sự tăng trưởng và tập trung phục vụ một phân khúc khách hàng nhất định.

* Startup: Một công ty khởi nghiệp (Startup) sẽ không đặt ra giới hạn cho sự tăng trưởng, và họ có tham vọng phát triển đến mức lớn nhất có thể. Họ tạo ra sự ảnh hưởng cực lớn, có thể được xem là người khai phá thị trường

3. Tốc độ Tăng trưởng: Công ty của bạn có thể tăng trưởng nhanh đến mức nào?

* DN nhỏ: Dĩ nhiên, bạn sẽ muốn doanh nghiệp của mình phát triển càng nhanh càng tốt, nhưng điều quan tâm đầu tiên của bạn sẽ là tạo ra lợi nhuận. Một khi đạt được điều này, bạn mới nghĩ đến việc mở rộng doanh nghiệp.

* Startup: Bạn sẽ đam mê tăng trưởng công ty càng nhanh càng tốt, và tạo ra một mô hình kinh doanh có tính tăng trưởng. Bạn sẽ muốn nhân bản mô hình kinh doanh thành công của mình ra khắp thế giới.

4. Lợi nhuận: Bạn cần thời gian bao lâu để tạo ra lợi nhuận, và giá trị lợi nhuận như thế nào?

* DN nhỏ: Người sáng lập sẽ muốn có doanh thu từ ngay ngày đầu tiên doanh nghiệp đi vào hoạt động, và tốt hơn nữa là có luôn lợi nhuận. Giá trị lợi nhuận sẽ phụ thuộc vào số tiền mà bản thân người sáng lập muốn kiếm được (cho chính bản thân họ), cũng như sẽ phụ thuộc vào kế hoạch mở rộng doanh nghiệp.

* Startup: Có thể cần đến nhiều tháng, thậm chí nhiều năm để có được doanh thu (dù rất nhỏ). Bạn sẽ tập trung vào phát triển một sản phẩm thật sự hữu ích cho người dùng, nhằm có được một lượng khách hàng đông đảo. Nếu kế hoạch thành công, lợi nhuận tài chính có thể rất khổng lồ. (Uber hiện được định giá tầm năm mươi tỉ đôla Mỹ)

5. Tài chính: Bạn cần chuẩn bị vốn như thế nào?

* DN nhỏ: Khi khởi đầu, ngoài tiền túi của mình, bạn sẽ cần dựa vào đóng góp từ gia đình, bạn bè, vay ngân hàng, hoặc vốn góp từ nhà đầu tư. Tuy nhiên, vì mục tiêu là “sống sót", bạn sẽ phải quản lý chặt chẽ số tiền mình đang vay, nên nhớ là số tiền này sẽ phải được hoàn trả cùng với lãi suất.

* Startup: Nhiều startups bắt đầu từ chính tiền túi của người sáng lập, hoặc đóng góp từ gia đình và bạn bè. Một số trường hợp thì gọi vốn từ cộng đồng (crowdfunding). Tuy nhiên, phần lớn các startup đều phải gọn vốn từ các Nhà đầu tư thiên thần (angel investors) và Quỹ đầu tư mạo hiểm (Venture Capital).

Là một startup, bạn sẽ phải hi vọng tăng trưởng cực nhanh và cần một lượng vốn đủ mạnh để đạt được tham vọng này. Sẽ cần một thời gian dài để bạn có thể tạo ra doanh thu và có lợi nhuận. Cũng nên nhớ rằng những nhà đầu tư cho startup sẽ trông đợi nguồn lợi nhuận khổng lồ, do đó sẽ có những áp lực bắt buộc cho những nhà sáng lập. (Cũng cần lưu ý rằng có nhiều ý kiến cho rằng startup không phải lúc nào cũng cần dựa vào các Quỹ đầu tư)

6. Công nghệ: Bạn có cần áp dụng công nghệ

* DN nhỏ: Không bắt buộc, nhưng sẽ có nhiều công cụ kĩ thuật giúp ích cho việc điều hành công ty (như kế toán, marketing..).

* Startup: Công nghệ thường là đặc tính tiêu biểu của sản phẩm từ một startup. Dù vậy, ngay cả khi sản phẩm không dựa nhiều vào công nghệ, thì startup cũng cần áp dụng công nghệ để đạt được mục tiêu kinh doanh cũng như tham vọng tăng trưởng.

7. Vòng đời Công ty: Công ty của bạn có thể tồn tại trong bao lâu?

* DN nhỏ: 32% sẽ thất bại trong ba năm đầu. Tuy nhiên, tỉ lệ này vẫn còn nhiều tích cực so với startup.

* Startup: 92% các startups sẽ thất bại trong ba năm đầu (thật đáng tiếc, đây lại là sự thật)

8. Kĩ năng Lãnh đạo: Bạn sẽ phải quản lý bao nhiêu nhân sự

* DN nhỏ: Số lượng nhân viên bạn phải quản lý phụ thuộc vào kế hoạch vận hành bạn đã hoạch định từ trước.

* Startup: Bởi vì bạn mong muốn phát triển càng to lớn càng tốt, càng nhanh càng tốt, bạn sẽ cần phải liên tục phát triển kĩ năng lãnh đạo và kĩ năng quản lý. Cùng với sự tăng trưởng của startup, bạn cần phải có sự quản lý hiệu quả với một số lượng “thành viên mới": nhân viên, nhà đầu tư, ban cố vấn, và các đối tác khác.

9. Cuộc sống cá nhân: Bạn sẽ cân bằng giữa khởi nghiệp và cuộc sống cá nhân ra sao?

* DN nhỏ: Nếu so sánh với startup, mức độ rủi ro sẽ thấp hơn nhiều. Lợi thế này có thể giúp bạn có được sự cân bằng giữa công việc kinh doanh và cuộc sống cá nhân. Tuy nhiên, vì công ty là của bạn, hãy luôn sẵn sàng chào đón những thử thách mà bạn sẽ không thể tìm thấy ở “công việc 9-5". Sẽ luôn khó khăn và thử thách, nhưng cũng sẽ có đầy hi vọng bạn có thể cân bằng một cách phù hợp với bạn

* Startup: Nếu bạn nhận được vốn từ các nhà đầu tư , bạn sẽ có trách nhiệm giúp công ty tăng trường đến một thời điểm nhà đầu tư có thể tối đa hoá mức độ lợi nhuận. Hãy luôn nhớ rằng sẽ có vô số người trông đợi vào bạn, vào sản phẩm của bạn, vào thành công của bạn. Cân bằng giữa công việc và cuộc sống riêng có thể khái quát nôm na như: Công việc, công việc, công việc, và cuộc sống.

10. Tham vọng: Bạn có thể rời bỏ để theo đuổi dự án mới?

* DN nhỏ: Mục tiêu của bạn có thể là truyền lại công ty cho các thế hệ sau trong gia đình hoặc cũng có thể bán lại cho một tập đoàn khổng lồ.

* Startup: Tham vọng của bạn là một con đường thoái vốn khổng lồ như chào bán cổ phiếu ra công chúng (IPO).

Đọc đến đây, có thể bạn tự hỏi liệu Startup có thể trở thành Small Business hoặc ngược lại. Có, hoàn toàn có thể, nó có thể phụ thuộc vào chính bản thân bạn (như thay đổi kế hoạch, tầm nhìn hay sứ mệnh), hoặc đôi khi phụ thuộc vào yếu tố khách quan như thị trường thay đổi, nhu cầu khách hàng.

Tôi tin rằng thấu hiểu sự khác biệt giữa Khởi nghiệp (Startup) và Doanh nghiệp nhỏ (Small Business), và nhận biết điểm mạnh cá nhân của chính bạn là những yếu tố hết sức quan trọng để có thể đến được đích đến mơ ước.

Nguồn: Cafebiz

Nếu bạn khao khát làm nhưng điều mình thích, bạn thích những công việc có tính thách thức, và cảm thấy chán ghét với những việc lặp đi lặp lại thì hãy tham khảo những hướng dẫn sau để chuyển từ nhân viên trở thành doanh nhân nhé.


1. Xác định rõ bạn muốn làm gì

Nếu bạn có những niềm đam mê thì đây có lẽ là một dấu hiệu chứng tỏ bạn có tố chất làm doanh nhân. Tuy nhiên tố chất thôi còn chưa đủ, bạn cần dành thời gian suy nghĩ xem bạn thực sự muốn bắt tay vào làm gì và làm sao theo đuổi được đam mê của mình một cách dài hạn.

2. Suy tính về khả năng đón nhận của thị trường

Đôi khi chúng ta đam mê những thứ mà chỉ có một mình mình thích. Như vậy không làm bạn thành công với vai trò của một doanh nhân. Để thành công trên cương vị một doanh nhân thì làm sao đam mê của bạn phải mang lại giải pháp cho những người khác mà những người đó có thể sẵn sàng chi trả cho bạn.

3. Phỏng vấn khách hàng lý tưởng

Thật may mắn là nhờ có mạng Internet mà bạn dễ dàng khảo sát về những ý tưởng của mình với nhu cầu của khách hàng, và diễn đàn LÀM CHA MẸ là một nơi lý tưởng để bạn thực hiện những việc khảo sát đó.

Bạn có thể bắt đầu bằng việc dành thời gian tìm hiểu các topic về những khó khăn của các thành viên trên diễn đàn. Thông thường phụ nữ thường dễ nói ra những khó khăn của họ một cách thật lòng qua việc chia sẻ với các thành viên khác hơn là trả lời cho những bảng khảo sát.

Tiếp theo, bạn có thể tạo tài khoản và phỏng vấn trực tiếp họ trong những topic chia sẻ của họ, rất có thể chính những thành viên diễn đàn này sẽ giúp bạn nảy ra những ý tưởng phù hợp cho họ.

Cuối cùng, bạn có thể lập topic bán hàng để thử nghiệm ý tưởng của mình, lắng nghe phản hồi của khách hàng và kết thân với họ.

4. Chuẩn bị phương án kinh doanh

Đừng lãng phí thời gian cho việc lập kế hoạch kinh doanh theo kiểu lê thê bài bản. Những cái đó hiếm khi phù hợp với thực tế. Thay vào đó bạn có thể nghiên cứu những cải tiến và xác định một vài thế mạnh, xác định những cách để bạn có thể thu được lợi nhuận, tính toán khả năng mở rộng, chuẩn bị những phương án để có thể thuê thêm nhân công,...

Nhiều người lầm tưởng kinh doanh là phải quảng cáo rầm rộ, sự thực không hẳn thế. Hiểu khó khăn của thị trường và có được giải pháp hiệu quả để giải quyết vấn đề còn quan trọng hơn rất nhiều.

Có quá nhiều người làm về quảng cáo nên bạn có đầy các cách để quảng bá, nên việc đó không cần phải vội vã.

5. Xây dựng ý tưởng kinh doanh trên quy mô nhỏ

Những người làm việc ở công ty lớn thường có suy nghĩ muốn làm thật quy củ và bài bản khi khởi nghiệp, nào là kế hoạch kinh doanh, dự toán doanh thu... Nhưng vì ý tưởng của bạn có thể còn mới chưa phù hợp với thị trường và còn cần điều chỉnh nên thay vì làm thật bài bản với quy mô chuyên nghiệp thì hãy thử nghiệm ý tưởng kinh doanh của mình trên quy mô nhỏ, rồi sau đó quan sát và cải tiến dần lên.

6. Đánh giá thông tin phản hồi và điều chỉnh

Vận hành hoạt động quy mô nhỏ sẽ giúp bạn xác định phần nào trong ý tưởng của bạn đáng giá và phần nào cần điều chỉnh. Hãy tiếp nhận phản hồi của khách hàng một cách nghiêm túc và tiến hành những thay đổi cần thiết trước khi bắt đầu mở rộng quy mô.

7. Xây dựng nhân sự nòng cốt

Nếu ý tưởng của bạn thành công trong quy mô nhỏ và bạn cảm thấy tự tin thì hãy tìm kiếm những nhân sự nòng cốt cho công ty của mình. Bạn có thể chọn những đồng nghiệp có kinh nghiệm, hoặc chính những thành viên trên diễn đàn, là những người có cùng đam mê với bạn.

8. Huy động vốn

Có nhiều cách để huy động vốn nếu hình thức kinh doanh của bạn đã được thử nghiệm và chứng tỏ tiềm năng. Khi bạn tự tin với tiềm năng và mô hình kinh doanh đã được thử nghiệm thì bạn sẽ dễ dàng hơn khi quyết định huy động vốn.

9. Xác định cơ cấu pháp lý

Sau khi chuẩn bị và thực hành kinh doanh trên quy mô nhỏ đã mang lại thành công và hứa hẹn nhất định thì đó là đến lúc bạn nên dành thời gian xác định cơ cấu cho doanh nghiệp của mình. Hãy dành thời gian để tìm hiểu về luật nhất là bạn có chung phần với những người khác để cùng kinh doanh.

10. Rời bỏ công việc hiện tại

Thường khi công việc kinh doanh tiến triển tốt đẹp thì việc rời bỏ công việc cũ không còn là điều khó khăn khi quyết định. Tuy nhiên, trước khi nghỉ việc bạn nên dành thời gian chuẩn bị trước. Theo luật lao động thì bạn cần phải báo trước để công ty cũ chuẩn bị nhân sự thay thế và bàn giao công việc lại cho đồng nghiệp mới.

11. Thiết lập ngân sách hoạt động

Thường tỷ lệ công ty khởi nghiệp bị phá sản khá cao cho nên chuẩn bị ngân sách dự phòng tốt là một trong những việc làm quan trọng. Tốt nhất bạn nên có dự trữ nguồn kinh phí để hoạt động ít nhất 3 tháng trong trường hợp khó khăn không có doanh thu.

12. Mở rộng quy mô kinh doanh tùy theo kế hoạch tiếp thị

Cuối cùng, tất cả những gì bạn cần làm là thực hiện theo kế hoạch mà mình đã đặt ra. Tất nhiên, kế hoạch đó có thể thay đổi khi bạn gặp phải những trở ngại và vượt qua chúng.

Khó khăn không hề giảm bớt khi bạn đã thành lập được doanh nghiệp mà thậm chí còn có thể khó khăn hơn, bạn sẽ gặp nhiều khó khăn trong các giai đoạn tiếp theo của việc kinh doanh nên chuẩn bị tinh thần tốt, sắp xếp công việc gia đình để làm sao cho cân bằng cũng là một việc quan trọng.

Và cuối cùng bạn nên luôn ghi nhớ câu "hành sự tại nhân và thành sự tại thiên" để tập trung cố gắng, đừng lãng phí thời gian cho những thói mê tín, thờ cúng mất thì giờ. Nếu không may thất bại thì hãy coi đó là bài học để tiếp tục đứng dậy và thử lại lần nữa.

Có rất nhiều kinh nghiệm hay, những lời khuyên bổ ích tại mục Kinh nghiệm kinh doanh tại diễn đàn LÀM CHA MẸ những điều này có thể giúp bạn mỗi ngày. Nếu gặp khó khăn hoặc có giải pháp cho vấn đề của người khác hãy tích cực chia sẻ vì điều đó cũng làm tăng bản lĩnh và kinh nghiệm cho bạn.

Nguồn: 

12 bước từ nhân viên thành doanh nhân